در روزهای سخت تیرماه ۱۳۱۴، صحن مقدس مسجد گوهرشاد شاهد فاجعه‌ای بود که تاریخ ایران را برای همیشه تحت تأثیر قرار داد. رضاخان، با سیاست‌های ضد دینی و تحمیلی خود، به حریم مقدس مسلمانان یورش برد و با کشف حجاب اجباری، کرامت زن مسلمان را هدف گرفت. اما مردم مشهد، به ویژه زنان غیور، در برابر این ظلم ایستادند و مسجد گوهرشاد را به کانون مقاومت تبدیل کردند. پاسخ رضاخان به این مقاومت، کشتاری وحشیانه بود؛ بیش از ۱۶۰۰ نفر به خاک و خون غلتیدند، بسیاری زنده‌به‌گور شدند و فریادهایشان در گودال‌های تاریک خاموش گردید. این واقعه، تنها یک کشتار نبود؛ آغاز جنگی فرهنگی بود که تا امروز ادامه دارد. رضاخان می‌پنداشت با سرکوب و خونریزی می‌تواند هویت دینی مردم را نابود کند، اما خون شهدای گوهرشاد بذر مقاومتی را کاشت که نسل‌به‌نسل رشد کرد. امروز، همان جنگ با ابزارهای جدید ادامه دارد: رسانه‌های بیگانه، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات گسترده می‌کوشند تا با ترویج بی‌حیایی، حجاب را نماد عقب‌ماندگی جلوه دهند. اما زن مسلمان ایرانی، با درس‌هایی که از گوهرشاد آموخته، می‌داند که حجاب، نه محدودیت که آزادی واقعی است؛ آزادی از بردگی مدل‌های غربی، آزادی از نگاه‌های آلوده، و آزادی برای حفظ کرامت انسانی. زن مسلمان ایرانی امروز، وارث همان روحیه‌ای است که در گوهرشاد درخشید. او می‌داند که حفظ حجاب، تنها یک وظیفه دینی نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی و سیاسی است. او با حضور فعال در عرصه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی، ثابت می‌کند که می‌توان هم متعهد به ارزش‌های اسلامی بود و هم در پیشرفت جامعه نقش داشت. او از توطئه‌های جدید آگاه است؛ می‌داند که شعارهای فریبنده‌ای مانند "زن، زندگی، آزادی" در ادبیات دشمن، چیزی جز بردگی مدرن نیست. قیام گوهرشاد به ما آموخت که سکوت در برابر ظلم، خیانت به تاریخ است. امروز نیز دشمنان می‌کوشند با تحریف واقعیت‌ها، چهره این حماسه را مخدوش کنند. اما خون شهدا همواره زنده است و یادآوری این واقعه، پاسداری از هویت ملی و دینی ماست.
۲۱ تیر، روز عفاف و حجاب، گرامی باد!
یاد شهدای گوهرشاد همیشه جاودان!
نرگس بنائیان
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان
مشاور ریاست دانشگاه گیلان در امور بانوان و خانواده
